Stichting Bargerveen onderzoekt veenherstel met Trimble R12i

4 oktober 2023

Landmeten
Trimble R12i Stichting Bargerveen in het veen

Afgelopen augustus reisde Remco Versluijs, senior landschapsecoloog bij Stichting Bargerveen, naar Polen. Gewapend met de Trimble R12i en Trimble TSC5 ging hij daar op onderzoek uit. In dit artikel vertelt hij over zijn ervaring.

Stichting Bargerveen

Remco omschrijft Stichting Bargerveen als een klein clubje vakidioten met een passie voor onderzoek en natuur: “Samen zetten we ons in voor systeemgericht natuurherstel in Nederland. Dat doen we aan de ene kant door onderzoek te doen; we bestuderen hoe de natuur in Nederland kan herstellen, maar ook wat de effecten zijn van zaken als verdroging en stikstofdepositie op onze vegetatie en fauna. Aan de andere kant passen we de opgedane kennis toe door het formuleren van adviezen richting natuurbeheerders. Zo kunnen zij bijvoorbeeld de hydrologie van een natuurgebied herstellen of de effecten van stikstofdepositie verminderen.”

Belang van meetinstrumenten

In het werk dat Stichting Bargerveen verricht, zijn meetinstrumenten cruciaal. Zo werken zij veel met peilbuizen om de grondwaterstand te meten. Remco past dit vaak toe in veengebieden: “In dit soort gebieden wil je weten hoe de waterstand zich beweegt en hoe groot de fluctuaties zijn. Dit wil je ook weten ten opzichte van NAP, en dat laat de peilbuis op zichzelf niet zien. Om dat te meten, werken we daarom ook regelmatig met de Trimble R12i GNSS ontvanger. Deze huren we bij Geometius.”

Peilbuizen-voor-grondwaterstand-

Huren van Trimble R12i en TSC5 bij Geometius

Stichting Bargerveen maakt sinds 2016 dankbaar gebruik van de optie om meetinstrumenten te huren bij Geometius. Volgens Remco is dit in hun geval aantrekkelijker dan een eventuele aankoop: “Ik heb de apparatuur maar een paar keer per jaar voor een dag of twee nodig. Het aanschaffen van de instrumenten en de kosten die je maakt voor onderhoud zijn daardoor verhoudingsgewijs aan de hoge kant. Huren is voor ons dus een logische keuze.” Remco noemt daarbij nog een voordeel van huren: “In het verleden huurde ik de Trimble R10, deze is nu geüpgraded naar de Trimble R12i. Het voordeel van huren is dus dat je ook meegaat in de verbeteringen van de software en hardware. Zo werk je altijd met de beste apparatuur.”

Herstel van doorstroomvenen

Afgelopen augustus huurde Stichting Bargerveen voor het laatst meetinstrumenten bij Geometius. Dit keer kozen zij voor een combinatie van de GNSS-ontvanger Trimble R12i  en het veldboek  Trimble TSC5. Remco had deze instrumenten nodig voor zijn promotieonderzoek gericht op het herstel van doorstroomvenen in Nederland. In Nederland is het veen echter dusdanig aangetast/verdroogd dat hij genoodzaakt was om op zoek te gaan naar een locatie waar het veen nog ongestoord is. Remco kwam uit in Polen: “In het noordoosten van Polen ligt de Rospuda-vallei. Dit is een mooi referentiegebied omdat het veen zich hier ongestoord heeft ontwikkeld en daarna niet is ontwaterd met sloten. In deze vallei heb ik op 30 á 40 locaties gekeken hoe de veen opbouw eruit ziet en hoe diep het grondwater zit.” Van dat wat hij aantrof, maakte Remco een 2D-doorsnede. Hierop is  zien hoe het veen is opgebouwd en het grondwaterverloop is. Om dat goed te doen, moet hij weten wat de maaiveldhoogtes zijn. Dit is waar de Trimble R12i  en Trimble TSC5 van pas komen.

Trimble-R12i-Rospuda-vallei-Polen Trimble-R12-in-combinatie-met-een-EGV-meetinstrument

Trimble R12i GNSS ontvanger en TSC5 voor een optimale dekking

De combinatie van Trimble R12i en Trimble TSC5 was noodzakelijk. Dit omdat er in grotere landen zoals Polen vaak geen of een beperkte dekking is van een mobiel VRS Now netwerk. Om alsnog een nauwkeurige meting te doen, moet je in zo’n geval gebruikmaken van RTX. Remco geeft aan dat het hierbij een voorwaarde is dat het juiste coördinaten- en geoïdesysteem wordt geïnstalleerd op het veldboek: “Dat heeft Geometius keurig voor mij gedaan. Voor het nodige advies hebben ze hiervoor zelfs contact gehad met de Poolse Trimble afdeling. Ik kon het werk in Polen hierdoor nauwkeurig uitvoeren.”

Trimble R12i GNSS ontvanger en TSC5 veldboek gebruiksvriendelijk

Werken met de Trimble R12i en TSC5 noemt Remco ‘simpel’: “De software is heel gebruiksvriendelijk. Je moet even wegwijs worden in het menu, maar dan is het gewoon een kwestie van het spul opstarten en gaan meten.” Ook is het werken met de Trimble R12i volgens Remco nog makkelijker geworden dan met zijn voorganger de Trimble R12: “Tegenwoordig maakt het niet uit hoe scheef je de stok houdt, de Trimble R12i corrigeert deze scheefstand. Dit vereenvoudigt het werk verder.”

Het belang van het onderzoek

Op basis van het onderzoek in Polen hoopt Remco inzicht te krijgen in de condities die nodig zijn om dit soort venen in Nederland goed te kunnen herstellen. Dat is belangrijk volgens Remco: “Veen is eigenlijk een grote spons. Ze houden veel grond- en regenwater vast en voorkomen dat dit na een hevige regenbui direct in een beek terechtkomt, waardoor er geen enorme pieken optreden in de beken en de kans op overstromingen veel kleiner is. Dit werkt ook de andere kant op. Veen zorgt er namelijk ook voor dat het landschap niet uitdroogt. In het kader van de huidige klimaatverandering is dit dus een belangrijk systeem om weer te herstellen.”

Heb jij ook een mooi project waarop een van onze meetinstrumenten van meerwaarde kan zijn, maar is het niet groot genoeg om een instrument aan te schaffen? Ontdek dan meer over de mogelijkheden het huren van meetinstrumenten bij Geometius. Enthousiast geworden over de Trimble R12i? Ontdek dan meer over dit product op de Trimble R12i productpagina.